بازنشر این پژوهش با ذکر نام منبع آزاد است.
بخش تحقیق و توسعه شرکت رسام نقش آناهیتا
رنگ چگونه ایجاد می‌شود و چگونه می‌توان آن را اندازه‌گیری و ارزیابی کرد؟
برای اینکه یک جسم قابل مشاهده و دارای رنگ باشد، باید با نور تابیده‌شده بر آن تعامل داشته باشد. ضرب‌المثل معروف "همه گربه‌ها در شب خاکستری‌اند" به همین موضوع اشاره دارد، زیرا بدون نور، رنگی وجود ندارد. به همین ترتیب، رنگ در چاپ فلکسو نیز نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد زمانی که نور به یک جسم برخورد می‌کند و چگونه به یک ادراک رنگی تبدیل می‌شود؟
همان‌طور که می‌دانیم، نور از طیف‌های مختلفی با طول موج‌های گوناگون در بازه ۳۸۰ تا ۷۸۰ نانومتر تشکیل شده است.
وقتی یک پرتو نور به سطح جسمی می‌تابد، برخی طول موج‌ها توسط آن جذب می‌شود و مابقی نورهای جذب‌نشده از سطح جسم پراکنش (بازتاب) می‌یابد.
این سیگنال‌های نوری که به چشم می‌رسند به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شوند و از طریق عصب بینایی به مرکز بینایی مغز منتقل می‌شوند.
اما اینکه کدام سیگنال نوری به چشم برسد، بستگی به ویژگی‌های سطحی جسم یا زیرلایه دارد.
اگر نور به سطحی صاف برخورد کند، به صورت جهت‌دار بازتاب می‌یابد که به آن "بازتاب آینه‌ای" گفته می‌شود.
اما اگر سطح مات باشد، نور به صورت پراکندگی منتشر می‌شود که به آن "بازتاب پراکنده" می‌گویند.
حال به چاپ فلکسو بازگردیم و بررسی کنیم که چگونه رنگ روی زیرلایه اندازه‌گیری می‌شود.
همانند هر جسمی، یک زیرلایه نیز برخی طول موج‌ها را جذب و برخی دیگر را بازتاب می‌دهد. برای تشخیص این بازتاب‌ها از دستگاه‌های اندازه‌گیری مانند اسپکتروفوتومتر و دنسی‌تومتر استفاده می‌شود.
انتخاب مرکب مناسب
مرکب را می‌توان دقیقاً با منحنی بازتاب یا انتقال طیفی آن توصیف کرد.
این منحنی از طریق اسپکتروفوتومتر به‌دست می‌آید: نسبت روشنایی زیرلایه به روشنایی یک استاندارد سفید در حالت بازتابی مقایسه می‌شود.
زاویه‌ی اندازه‌گیری رایج در صنعت چاپ ۴۵°/۰° است، یعنی تابش نور در زاویه ۴۵ درجه و اندازه‌گیری بازتاب در زاویه ۰ درجه.
این زاویه‌ها برای جلوگیری از تأثیر برق سطح در نمونه انتخاب شده‌اند.
در اندازه‌گیری با دنسی‌تومتر نیز بازتاب نور بررسی می‌شود که به مقدار مرکب اعمال‌شده روی سطح اشاره دارد.
اگر لایه‌ی مرکب خیلی ضخیم اعمال شود:
-
ممکن است مرکب تیره‌تر دیده شود.
-
خشک شدن مرکب دچار مشکل می‌شود.
-
در زیرلایه‌های جاذب، ممکن است فیبرهای سطح اشباع شده و مرکب روی سطح بماند.
در مقابل، چگالی (دانسیته) پایین‌تر مرکب:
-
به معنای مقدار کمتر مرکب است.
-
باعث می‌شود رنگ روشن‌تر و تصاویر نیم‌تن (Halftone) بی‌روح به نظر برسند.
شکل ۱: سطح یکدست (دانسیته بیش از حد)
شکل ۲: تونالیته ۸۰٪ – اتصال نقاط (Dot Bridging)
استفاده از مقادیر چگالی مرکب برای کنترل کیفیت
دنسی‌تومترها عمدتاً برای اندازه‌گیری رنگ‌های فرایندی (آبی، قرمز، زرد و مشکی) طراحی شده‌اند.
برای این منظور باید نوار کنترل چاپ (Print Control Strip) با پچ‌های رنگی (نقاط رنگی کامل) در خارج از طرح اصلی چاپ قرار داده شود.
با کمک این پچ‌ها، می‌توان کیفیت محصول را به‌صورت متریک ارزیابی کرد.
برای اندازه‌گیری پوشش سطح و گین نقطه‌ای (Dot Gain)، از نیم‌تن‌های تعریف‌شده در نوار کنترلی چاپ استفاده می‌شود.
اگر پوشش سطحی خیلی زیاد باشد یا گین نقطه‌ای زودرس رخ دهد، اپراتور چاپ می‌تواند بلافاصله واکنش نشان داده و مقدار مرکب را کاهش دهد.
شکل ۱: ناحیه هایلایت (روشن) در کلیشه چاپی جدید
شکل ۲: ناحیه هایلایت (روشن) در کلیشه چاپی فرسوده
چاپ بیش از حد یا کشیدگی نقاط ریز نیم‌تن در ناحیه هایلایت (روشنی) نیز می‌تواند نشان‌دهنده سایش کلیشه چاپ باشد.
نویسنده: ساندرا کایزر – برای اطلاعات بیشتر به Flexo Consulting مراجعه فرمایید.
0
